SPECIAL - Euforie en tragedie bij Ferrari: wereldkampioen en hoe macht, ego en angst het team verlammen

Het was weer een bijzonder weekend voor Ferrari. Een weekend dat de grote tegenstellingen in Maranello weer eens aantoonde. Enerzijds FIA WEC-wereldkampioen worden in de enduranceracerij door icoon Porsche en meer recentelijk het onoverwinnelijke Toyota (zes keer kampioen sinds 2014) te verslaan. Aanvankelijk alleen in de 24 uur van Le Mans (drie keer op rij!) en dit jaar vervolgens gedurende het hele WEC-raceseizoen. Een ongelofelijke prestatie als je je bedenkt dat Ferrari drie jaar geleden na 50 jaar zijn rentree maakte in de enduranceracerij. Een ongeëvenaarde prestatie! Maar de euforie over het wereldkampioenschap wordt overschaduwd door de resultaten van Ferrari in de Formule 1. Daar wil het maar niet lukken…






Potentieel genoeg
Met de Fransman Frederic Vasseur heeft het team een uiterst capabele manager aan het roer staan. Met zevenvoudig F1-wereldkampioen Lewis Hamilton beschikt Ferrari over een bijna perfecte coureur qua kampioenschapspotentieel. Zijn teamgenoot Charles Leclerc bewijst ook keer-op-keer van topniveau te zijn. Bovendien een Ferrari-man bij uitstek. En de hele technische staf in Maranello en op de circuits, zijn natuurlijk ook bepaald geen ‘pannekoeken’. Met deze sterbezetting moeten de gloriedagen van het trio Jean Todt, Ross Brawn en Michael Schumacher toch kunnen terugkeren. Mede omdat ook geld geen nadelige rol speelt. Er is genoeg beschikbaar.

Het ontbreekt aan…
Waarom ontbreekt dan nog steeds dat zo gewenste F1-wereldkampioenschap? Chaos? Demotivatie? Zelfs Ferrari-president John Elkann krijgt het niet voor elkaar. En iedereen begint het zat te worden. Er wordt te veel gepraat en met vingers naar een ander gewezen. Elkann’s woorden van na de ramp in São Paulo, raakten het team harder dan welke nederlaag ook. In plaats van introspectie koos hij voor beschuldiging: “De coureurs moeten zich concentreren op het rijden en minder praten.” Met die ene zin toonde Elkann niet alleen zijn gebrek aan begrip van de moderne Formule 1, maar ook zijn gebrek aan leiderschap.

Schuld en angst
Bij Ferrari is het afschuiven van verantwoordelijkheid al zeventien jaar een gewoonte. Winnen is te danken aan het systeem, verliezen aan de coureurs, het weer of pech. Maar nooit aan het management. Deze reflex creëert een cultuur van angst, waarin communicatie stokt en talent verdwijnt achter bureaucratie.

John Elkann, een president die zijn coureurs publiekelijk terechtwijst, zoekt geen eenheid, hij zoekt een zondebok.


Verkeerde lessen uit succes
Elkann probeerde het falen van de Formule 1-tak te vergelijken met het succes van Ferrari’s endurance-programma. Maar daar waar het WEC-team vrijheid en vertrouwen kreeg, wordt de Formule 1-afdeling geketend door controle en wantrouwen. Niet gehoorzaamheid, maar autonomie bracht de winst.

Een leider zonder eenheid
Een president die zijn coureurs publiekelijk terechtwijst, zoekt geen eenheid, hij zoekt een zondebok. De reacties van Leclerc en Hamilton waren kalm en waardig: ze verdedigden het team, niet zichzelf. Ironisch genoeg tonen juist de coureurs meer leiderschap dan de president die hen de les wil lezen.

Hamilton als kans
Lewis Hamilton bracht in Maranello de houding mee die Ferrari verloren lijkt te hebben: verantwoordelijkheid zonder angst. Zijn woorden “Ik steun mijn team. Ik geef niet op.” illustreren het verschil tussen kracht en autoritarisme. Als Ferrari zijn charisma als bedreiging ziet, dan is dat een teken van een dieper probleem: angst voor verandering.

Charles Leclerc, Frederic Vasseur en Lewis Hamilton

De ware vijand: cultuur
Ferrari’s zwakte ligt niet in techniek, maar in cultuur. De Scuderia vindt zichzelf om de paar jaar opnieuw uit, vernietigt zijn eigen kennis en laat waardevolle ervaring weglekken. Waar Red Bull en Mercedes bouwen aan continuïteit, kiest Ferrari voor revolutie, telkens weer.

Angst als beleid
Sinds 2019 regeert angst in Maranello. Na de geheime motorafspraak met de FIA koos Ferrari voor bureaucratie in plaats van visie. Ingenieurs worden beperkt door regels, creativiteit wordt opgeofferd voor controle. Elke trage pitstop of verkeerde strategie komt voort uit dit systeem dat besluiteloosheid beloont.

Leiderschap zonder richting
Zes teambazen sinds 2008, elk met grote beloftes, elk met korte adem. Zo blijft Ferrari gevangen in een cyclus van onderbreking en opnieuw beginnen. Tijd, de kostbaarste hulpbron in Formule 1, wordt verspild aan imago en hiërarchie.

Imago boven waarheid
In het moderne Ferrari gaat elk besluit door de communicatiemolen. De angst om “het merk te schaden” weegt zwaarder dan de behoefte aan eerlijkheid. Zo ontstaat een façade van kracht die in werkelijkheid zwakte verhult. John Elkann verwart autoriteit met autoritarisme en leiderschap met regie over het imago.

Een droom die slecht geleid wordt
Hamilton is geen risico, maar een kans, een stem die Ferrari wakker kan schudden. Maar zolang kritiek wordt gezien als verraad, zal de Scuderia talent blijven verstikken. Het echte drama is niet dat Ferrari niet wint, maar dat het niet begrijpt waarom het verliest. Ferrari heeft alles wat nodig is om weer te zegevieren. Behalve de moed om in de spiegel te kijken. Zolang de top blijft regeren met woorden in plaats van daden, blijft het Steigerende Paard stilstaan. Ferrari is geen gebroken droom. Het is een slecht geleide droom. Kortom: Forza Ferrari!

Met de Fransman Frederic Vasseur heeft het Ferrari-team een uiterst capabele manager aan het roer staan.







John Elkann probeerde het falen van de Formule 1-tak te vergelijken met het succes van Ferrari’s endurance-programma. Maar daar waar het WEC-team vrijheid en vertrouwen kreeg, wordt de Formule 1-afdeling geketend door controle en wantrouwen.





Foto's: media.ferrari







Bekijk ook eens de video's, eigen beelden en interviews over de Formule 1 met Jos en Max Verstappen. Verder ook beelden van alle andere takken van de auto- en motorsport, rallysport, Dakar en karting. Abonneer je dan ook gelijk even gratis op ons RaceXpress YouTube-kanaal!